บริเวณที่เป็นที่ตั้งของศูนย์กสิกรรมธรรมชาติมาบเอื้อง ที่วันนี้ยกระดับเป็นค่ายกสิกรรมธรรมชาติ นอกจากจะมีค่ายฝึกกสิกรรมธรรมชาติ และค่ายพักพิงแล้ว เรายังมีชุมชนเกิดขึ้นแล้ว และก็มีวัดเกิดขึ้น โดยพระอาจารย์สังคม ท่านได้เชิญชวนสหธรรมิกไปจำพรรษา 3 รูป ก็เลยได้ถวายทั้งที่ ทั้งอาคารดิน ก็เลยกลายเป็นวัดมาบเอื้องขึ้นมาแล้ว แม้ว่าจะไม่ได้ไปจดทะเบียนอย่างเป็นทางการก็เรียกว่า ศูนย์ปฏิบัติธรรมมาบเอื้องขึ้นมาแล้ว และพระอาจารย์สังคมเองท่านก็ยังได้รวบรวมคนไปยื่นขอจดทะเบียนตั้งโรงเรียนขึ้นมาจนสำเร็จตามพระราชบัญญัติการศึกษาแนวใหม่ ชื่อตามกฎหมายว่า โรงเรียนศูนย์การเรียนกสิกรรมธรรมชาติ แต่ว่าท่านก็เรียกตามพระราชดำริในพระราชนิพนธ์พระมหาชนกว่า โรงเรียนปูทะเลย์มหาวิชชาลัย ก็เกิดขึ้นแล้วที่มาบเอื้อง ก็มีครูโดยเฉพาะมีครูจุใจเป็นผู้อำนวยการโรงเรียน และมีคณะครูอีกหลายๆ ท่านมาช่วยกัน ที่เป็นลูกศิษย์ ลูกหาเคารพนับถือพระอาจารย์สังคม ธนปญฺโญก็ได้มาช่วยกัน เมื่อตั้งโรงเรียนขึ้นได้เพียง 2 เดือน ก็ได้ฝึกเด็กนักเรียนประถมเล็กๆ เริ่มต้นเพียงหนึ่งโหล หรือ 12 คน ก็ได้พัฒนาเข้าค่ายภาษาอังกฤษและพากันไปขึ้นเรือเอสเพอรันซาซึ่งเป็นเรือที่จะดูแลทะเล ดูแลโลกที่จะสร้างความมั่นคงทางอาหารให้กับมนุษย์ เด็กๆ เหล่านี้ก็กล้าหาญที่จะซักถามเป็นภาษาอังกฤษ เพราะได้เข้าค่ายภาษาอังกฤษกันมาแล้ว นี่แหละเป็นการศึกษาจากของจริงเลย และนอกจากนั้นขบวนปูน้อย หรือขบวนเด็กนักเรียนประถมของโรงเรียนปูทะเลย์ก็ยังได้เข้าร่วมขบวนไปกับขบวนตามรอยพ่อ ทั้ง 9 วัน เพื่อชักชวน ไปทำให้ชาวบ้านดูวิธีการป้องกันน้ำท่วม ภัยแล้งที่ทำได้ด้วยการร่วมมือกันของคนในชุมชนและภายนอกชุมชน นั่นคือ โคก หนอง นา โมเดล เพื่อเอาไว้เก็บน้ำเก็บตะกอนไม่ให้ไหลลงมาหลากท่วมในแม่น้ำเจ้าพระยาและแม่น้ำป่าสัก แล้วก็พากันไปปลูกต้นไม้ ทำฝาย ปลูกแฝกเพื่อชะลอตะกอนที่จะลงมาในเขื่อนป่าสักชลสิทธิ์ซึ่งจะส่งผลให้เขื่อนเก็บน้ำได้น้อยลงเป็นที่ประทับใจในความเป็นเด็กที่มีวินัยและกล้าแสดงออก ทั้งยังมีความเพียรโดยไม่ท้อ

นอกจากการศึกษาจากโรงเรียนปูทะเลย์แล้ว อาจารย์ยักษ์ยังคิดว่าการที่ศูนย์กสิกรรมธรรมชาติมาบเอื้อง ได้อบรมระยะสั้นให้กับคนไปเป็นแสนๆ คนก็ยังไปเกิดโมเดล หรือรูปแบบของโคก หนอง นา รูปแบบของการทำฝาย การสร้างป่า 3 อย่างประโยชน์ 4 อย่างขึ้น หรือแม้แต่ไปขุดบ่อแล้วเก็บน้ำไว้ไม่ได้ก็ยังได้ประยุกต์เอาภูมิปัญญาของชาวบ้านมาประยุกต์ใช้โดยที่ไม่ต้องไประเบิดภูเขาเพื่อทำปูนซิเมนต์เอามายาก้นบ่อ แต่ใช้เทคโนโลยีชาวบ้าน คือเอาขี้ควายนี่แหละมายาก้นบ่อแทนได้อย่างดีก็เป็นฝีมือของศิษย์เก่าของมาบเอื้องที่ไปร่วมช่วยกันให้ได้เห็นเป็นที่ประจักษ์กันไปทั้งบรรดาคนที่เข้ามาร่วมโดยเฉพาะภาคเอกชนคือบริษัทน้ำมันที่ทำหน้าที่ขุดเจาะแก๊สที่ยิ่งใหญ่ อันดับห้าของโลก อย่างเชฟรอน ก็ได้เห็นแล้วว่าความรู้ ความสามารถในการขุดเจาะแก๊สเพื่อค้นหาพลังงานของเขา กับความรู้ ความสามารถภูมิปัญญาของชาวบ้านที่จะขุดเจาะหนองน้ำเอาไว้เก็บน้ำเพื่อใช้น้ำทำนา ไว้เลี้ยงปลา ไว้หาอาหารป้อนมนุษย์นั้นมีความสำคัญไม่แพ้กันเลยทีเดียว งานนี้มีคนเข้าร่วมถ้ารวมกับชาวบ้าน รวมนักเรียน นักศึกษาที่เข้ามาร่วมแล้วไม่น้อยกว่า 1,000 คน ได้เห็นความสำคัญของการเอาภูมิปัญญาชาวบ้านมาจัดระบบการศึกษาโดยการปฏิบัติให้ดูเป็นการปฏิบัติบูชาที่สำคัญยิ่ง ที่จริงความเกี่ยวพันกับการศึกษานั้น โดยเฉพาะอย่างยิ่งการศึกษาภายใต้หรือตามแนวทางของพ่อ ตามแนวทางปรัชญาของพระราชาองค์นี้ได้ขยายก้าวหน้าไปไกลทีเดียว เป็นปีที่การลงแรงตอกเสาเข็มนั้นได้เห็นเป็นรูปธรรมชัดเจนเป็นที่ยอมรับทั้งผู้เข้าร่วม และผู้ที่ไดรับทราบจากสื่อมวลชนต่างๆ และจะได้ถ่ายทอดผ่านรายการเจาะใจในเดือนกันยายนนี้ ก็ขอให้ทุกท่านได้ติดตามกัน แต่เรื่องการศึกษานั้นยังไม่จบฉบับหน้าเรามาคุยกันต่อเรื่องการศึกษาเพื่อพาชาติพ้นวิกฤต +