9 ฐานเรียนรู้
ความรู้ที่น่าสนใจ (Documents on web)
ติดต่อเรา
มูลนิธิกสิกรรมธรรมชาติ
เลขที่ ๑๑๔ ซอย บี ๑๒ หมู่บ้านสัมมากร สะพานสูง กรุงเทพฯ ๑๐๒๔๐
สำนักงาน ๐๒-๗๒๙๔๔๕๖ (แผนที่)
ศูนย์กสิกรรมธรรมชาติ มาบเอื้อง 038-198643 (แผนที่)
User login
ลิงค์เครือข่าย
ฟื้นฟูปฐพีไทยด้วยศาสตร์พระราชา (ป่าไม้)
ฟื้นฟูปฐพีไทยด้วยศาสตร์พระราชา (ป่าไม้)
ในวันแม่แห่งชาติปีนี้ สิ่งที่ “แม่” ของปวงชนชาวไทยได้ถึงกับ “ขอร้อง” ให้ทุกคนช่วยกัน โดยเฉพาะหน่วยงาน รา-ชะ-การ ที่ต้องทำคือ การรักษาป่าไม้ ขณะที่ “พ่อ” วัยอายุ 80 แม่ก็อายุ 75 ทำไมลูกๆ จึงต้องทำให้ทั้ง พ่อ และ แม่ ที่ต้องทำงานหนักตลอดชีวิตยังต้องวิตกกังวล ถึงขั้นออกปาก “ขอร้อง” ไหนว่า เรารักพ่อกับแม่มาก เราใส่เสื้อเหลืองเสื้อฟ้า แสดงความรักที่ท่วมท้น แต่กลับไม่ทำในสิ่งที่ พ่อกับแม่ ต้องการให้เราทำ สมควรจะเรียกตัวเองว่าเป็น ลูกกตัญญู หรือไม่
ในช่วงที่อาจารย์ยักษ์ยังรับใช้ถวายงานให้กับพระเจ้าอยู่หัวฯ อยู่นั้น ได้เห็นพระอัจฉริยภาพและวิสัยทัศน์ของพระองค์ท่านด้านทรัพยากรป่าไม้ รวมถึง ความสำคัญของป่าไม้ที่มีต่อต้นน้ำลำธาร แหล่งน้ำสำคัญของพสกนิกรซึ่งล้วนเป็นเกษตรกรที่ต้องอาศัยน้ำในการดำรงชีวิต พระองค์ทรงตระหนักถึงภัยพิบัติอันใหญ่หลวงที่จะเกิดขึ้นกับประเทศ หากป่าไม้ถูกทำลาย จึงทรงทุ่มเวลาและพระวรกายสร้างแนวคิดและตัวอย่างของความสำเร็จในการดูแล ป่า
เรามาทบทวนกันหน่อยว่าศาสตร์ของพระราชาว่าด้วยการฟื้นฟูป่าไม้ประกอบด้วยแนวคิดอะไรบ้าง ศาสตร์ของพระราชาว่าด้วยป่าไม้ เริ่มต้นจากการตระหนักถึงแนวคิดแบบองค์รวมที่ว่า สรรพสิ่งในธรรมชาติล้วนพึ่งพาอาศัยและเกื้อกูลกัน การดูแลรักษาป่า ตามวิถีธรรมชาติจึงเป็นหน้าที่ของมนุษย์ และป่าก็จะให้สรรพสิ่งที่มนุษย์ต้องการเป็นการเกื้อกูลกัน จากการที่ป่าไม้ถูกทำลายและสภาพป่าทรุดโทรมลงมาก ทำให้พระองค์ต้องทรงคิดค้นหาวิธีการในการฟื้นฟูป่า และการทำให้พสกนิกรเห็นคุณค่าของป่า ต้นน้ำลำธาร และสามารถอาศัยอยู่กับป่าร่วมดูแลรักษาป่าอย่างยั่งยืน ทฤษฎีการฟื้นฟูป่าของพระองค์ประกอบด้วย
ป่า 3 อย่าง ประโยชน์ 4 อย่าง ปลูกพืชต่างประเภท และต่างระดับชั้น เพื่อประโยชน์การใช้สอย ทั้งที่อยู่ ที่กิน ที่ใช้ และให้ความร่มรื่นทั้งกายและใจ
ปลูกป่าโดยไม่ต้องปลูก เป็นการให้ป่าอยู่แบบธรรมชาติโดยที่มนุษย์ไม่ต้องไปทำอะไร ปล่อยให้ธรรมชาติสร้างป่าด้วยตนเอง เช่นป่าเต็งรัง ถ้ามนุษย์ไม่เข้าไปบุกรุก ตอไม้ก็จะแตกกิ่งก้าน เป็นป่าที่สมบูรณ์ต่อไป
ปลูกป่าต้นน้ำลำธาร หรือปลูกป่าธรรมชาติ โดยการปลูกต้นไม้ประเภทเดิมแซมลงไป และห้ามปลูกต้นไม้ต่างถิ่น
นอกจากน้ำมือมนุษย์ที่บุกรุกทำลายป่า ธรรมชาติเอง เช่น ไฟป่า ก็มีส่วนในการทำให้ป่าหมดสภาพหากไม่มีการดูแลรักษา พระปรีชาอันชาญฉลาด ได้ทรงคิดค้นวิธีการป้องกันไฟป่าโดยใช้หลัก
ป่าเปียก (wet fire break) โดยสร้างความชุ่มชื้นให้กับป่าอยู่ตลอดเวลา การสร้าง ป่าเปียกทำได้หลายวิธีดังนี้
- ปลูกพืชประเภทต่างๆ ตามแนวคลองส่งน้ำโดยอาศัยชลประทานและน้ำฝน
- ปลูกต้นไม้โตเร็วคลุมแนวร่องน้ำ เพื่อให้ความชุ่มชื้นแผ่ขยายออกไปทั้งสองฝั่งร่องน้ำ
- สร้างฝายชะลอความชุ่มชื้น เป็นระยะๆ เป็นการกักเก็บน้ำ และให้ความชุ่มชื้นกับบริเวณรอบๆ รวมทั้งกักเก็บตะกอนดิน ซึ่งจะทำให้เกิดความชุ่มชื้นกับดิน
- ปลูกต้นกล้วยในพื้นที่ ที่เป็นช่องว่างของป่า หากเกิดไฟป่า ต้นกล้วยซึ่งเป็นพืชที่อุ้มน้ำไว้มากจะทำหน้าที่เป็นด่านปะทะกับไฟป่า กล้วยยังเป็นพืชที่ให้ความชุ่มชื้นกับดินได้ดี ทำให้บริเวณใกล้เคียงไม่แห้งแล้งเกินไปซึ่งจะช่วยลดการเกิดไฟป่าได้
หากผู้มีหน้าที่ดูแลป่าไม่จาริกอยู่ในโมหภูมิและปฏิบัติหน้าที่ด้วยจิตที่ซื่อสัตย์ซื่อตรง ศาสตร์ของพระราชาข้างต้นก็จะสามารถรักษาป่า รักษาต้นน้ำให้กับผืนแผ่นดินนี้ได้อย่างยั่งยืน ฉบับหน้าเราจะมาว่าเราจะแก้ปัญหา ป่าหมดเพราะคนคด ป่ารันทดเพราะคนโกง กันอย่างไร